Introductie Acelyn

Ethinylestradiol heeft dezelfde werking als het vrouwelijk geslachtshormoon estradiol, dat voornamelijk in de eierstokken wordt gemaakt. Vrouwelijke geslachtshormonen, ook wel oestrogenen genoemd, spelen een belangrijke rol bij de vruchtbaarheidscyclus.

Artsen schrijven dit medicijn voor bij problemen bij de menstruatiecyclus (wegblijven van de menstruatie), bij behandeling voor ongewenste kinderloosheid en bij bepaalde vormen van kanker (tumoren).

Handelsinformatie

Ethinylestradiol is sinds 1938 internationaal op de markt. Het is in tabletten op recept verkrijgbaar onder de merknaam Acelyn.

Ethinylestradiol wordt ook gebruikt in combinatie met een andere werkzame stof, onder de merknamen Cilest, Cyproteron/ethinylestradiol, Diane-35, Evra, Femodeen, Gynofen, Lovette, Marvelon, Mercilon, Microgynon, Minulet, Modicon, Neocon, Neogynon 21, Nuvaring, Qlaira, Stediril, Trigynon, Trinordiol, TriNovum, Yasmin. Kijk bij deze teksten voor informatie over de combinaties. Deze tekst gaat alleen over ethinylestradiol zonder toevoeging van andere stoffen.

Hoe moet ik Acelyn gebruiken?

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Hoe?

Bij borstkanker of prostaatkanker
Neem dit middel in op een volle maag. U heeft dan minder kans op misselijkheid.

Wanneer?

Wegblijven van de menstruatie
Bij de eerste behandeling moet u dit middel gedurende 25 dagen van een periode van vier weken gebruiken. Een paar dagen na stoppen start de menstruatie. Daarna gebruikt u dit middel vanaf de vijfde dag nadat de menstruatiebloeding is gestart tot en met dag 25.

IVF, behandeling met clomifeen
Slik dit middel vanaf de eerste dag nadat u stopt met het gebruik van clomifeen.

Hoe lang?

IVF, behandeling met clomifeen
Slik dit middel gedurende vijf dagen nadat u bent gestopt met clomifeen.

Wegblijven van de menstruatie
U moet dit middel minstens gedurende twee menstruatiecycli gebruiken om de menstruatie goed te reguleren.

Op welke bijwerkingen moet ik letten?

Behalve het gewenste effect kan dit middel bijwerkingen geven.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Soms

• Misselijkheid, vooral in het begin van de behandeling. U kunt misselijkheid verminderen door het middel op een volle maag in te nemen. Bij de meeste toepassingen hoort de misselijkheid na enkele dagen vanzelf over te gaan als u gewend bent geraakt aan het middel. Gebruikt u een hoge dosering, zoals bij prostaatkanker of borstkanker, dan kan een antibraakmiddel helpen. Vraag uw arts daarnaar.
• In het begin van de behandeling duizeligheid, hoofdpijn of migraine en gespannen borsten. Dit hoort na enige weken vanzelf over te gaan. Als u last blijft houden, raadpleeg dan uw arts.

Soms, alleen bij vrouwen

• Doorbraakbloedingen ('spotting').
• Meer of minder vaginale afscheiding dan normaal. Deze klachten horen na enkele cycli vanzelf over te gaan. Als u last blijft houden, raadpleeg dan uw arts.

Soms, alleen bij mannen

• Zwelling van de borsten met een gespannen gevoel.

Zelden

• Vochtafscheiding uit de tepels.
• Bruine vlekken op de huid of gevoeligheid voor zonlicht. Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.
• Vasthouden van vocht (dikke enkels en voeten). U merkt dit ook aan een toename van uw lichaamsgewicht. Hierdoor kan uw bloeddruk iets stijgen. Dit kan gebeuren als u een dosering gebruikt die mogelijk te sterk is voor u. Gebruik van een minder sterke dosering kan deze bijwerking dan voorkomen. Het is zelden zo ernstig dat u met dit middel moet stoppen. Mensen met hoge bloeddruk: laat uw bloeddruk regelmatig controleren. Als u na drie maanden last van dikke enkels houdt, raadpleeg dan uw arts.
• Huidafwijkingen, zoals bruine vlekken op de huid of huidirritatie onder invloed van zonlicht. Als u hier last van heeft, raadpleeg dan uw arts.
• Stemmingsveranderingen.
• Minder zin in vrijen en impotentie. Bij mannen kan dat vaker optreden.

Zeer zelden

• Trombose, waarbij een bloedstolseltje een bloedvat kan afsluiten. Dat gebeurt meestal in een been, soms komt het bloedstolsel in de longen terecht. U kunt trombose herkennen aan een dikke, harde, rode en pijnlijke plek op het been, soms aan pijn in de kuit en een zwaar gevoel in het been, zelden aan plotseling optredende kortademigheid, soms met pijn of het ophoesten van bloed. Waarschuw in deze gevallen onmiddellijk een arts of ga meteen naar de Eerste-Hulpdienst.
• Beroerte (herseninfarct). Heeft u eerder een beroerte gehad? U heeft dan meer kans op trombose of het opnieuw krijgen van een beroerte. Overleg met uw arts of u dit medicijn mag gebruiken.
• Als u endometriose heeft, kunt u hier meer last van krijgen. Bij endometriose groeit het slijmvlies dat normaal de binnenkant van de baarmoeder bekleedt op plaatsen buiten de baarmoeder. Neem contact op met uw arts als u meer of langduriger endometrioseklachten heeft, zoals buikpijn en menstruatiepijn. Mogelijk kan uw arts een ander middel toevoegen.
• Bij gebruik van hoge doseringen in verband met kanker: toename van de hoeveelheid calcium in het bloed. Uw arts zal uw bloed hierop controleren.
• Verhoging van een bepaald soort vetten, triglyceriden, in het bloed. Als u al een te hoog vetgehalte in uw bloed heeft, zal uw arts u daar extra op controleren. Indien mogelijk, zal uw arts eventueel de dosering aanpassen of een ander medicijn of andere toedieningsvorm (bijvoorbeeld een pleister) aan u voorschrijven.
• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit kan zich ook uiten in 'angio-oedeem': een zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden. Als dit ontstaat, moet u onmiddellijk een arts opzoeken of naar de Eerste-Hulpdienst gaan. U mag dit soort middelen in de toekomst dan niet meer gebruiken. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of een ander oestrogeenhormonen niet opnieuw krijgt.

Zeer zelden, bij gebruik langer dan een half tot één jaar

De kans op onderstaande bijwerkingen is groter naarmate u dit medicijn langer gebruikt. Daarom is het belangrijk elk half jaar met uw arts te overleggen of het gebruik van dit medicijn nog nodig is. Als u stopt met het medicijn, daalt de kans op deze bijwerkingen weer.

• Borstkanker. Hoewel de kans klein is, is de kans ongeveer twee keer hoger dan bij vrouwen die geen hormonen gebruiken. Bij vrouwen die borstkanker hebben of hebben gehad, kan de tumor groeien of terugkomen door het gebruik van dit middel. U kunt dit middel daarom beter niet gebruiken. Overleg met uw arts over een mogelijk alternatief. Indien dit er niet is, kunt u bij sommige vormen van borstkanker, wanneer is aangetoond dat de tumor ongevoelig is voor hormonen, dit middel wel gebruiken.
• Baarmoederkanker, als dit medicijn zonder progestageenhormoon erbij worden gebruikt. Bij combinatie met progestageenhormoon is de kans op baarmoederkanker juist lager dan bij vrouwen die geen hormonen gebruiken. Bij vrouwen die baarmoederkanker hebben of hebben gehad, kan de tumor groeien of terugkomen door het gebruik van dit middel. U kunt dit middel daarom beter niet gebruiken. Overleg met uw arts over een mogelijk alternatief. Indien dit er niet is, kunt u in sommige gevallen dit middel wel gebruiken, in combinatie met een progestageenhormoon.
• Leveraandoeningen en galstenen. De galstenen zelf zijn vaak pijnloos, een enkele keer ontstaat er een galblaaskoliek. U merkt dit aan hevige pijnaanvallen in de bovenbuik. Waarschuw dan een arts. Een leveraandoening merkt u aan een gevoelige, opgezwollen buik of een gele verkleuring van het oogwit of van de huid. Waarschuw dan een arts.
• Dementie bij vrouwen ouder dan 65 jaar.

Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van een van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Heeft Acelyn wisselwerkingen met andere medicijnen?

Er zijn van dit middel geen belangrijke wisselwerkingen met andere medicijnen bekend.

Als ik Acelyn gebruik, mag ik dan...

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit middel zijn hiervoor geen beperkingen.

Wat moet ik doen als ik een dosis vergeten ben?

• Als u dit middel 1 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit middel 2 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit middel 3 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 2 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 2 uur? Sla de vergeten dosis dan over.

Moet u dit middel gedurende een aantal dagen van de menstruatiecyclus gebruiken en bent u vergeten er mee te starten? Begin er dan mee zodra u het ontdekt en verschuif ook de dag waarop u met het progesteronhormoon begint.

Kan ik zomaar stoppen met Acelyn?

U kunt met dit medicijn stoppen wanneer u wilt, maar als u stopt heeft u veel kans dat de menstruatie gedurende meer dan een half jaar wegblijft.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. De officieel geregistreerde gegevens van dit medicijn bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen vindt u op: www.cbg-meb.nl . Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.