Introductie Ibandroninezuur (als Na-Zout-1-Water)

Ibandroninezuur behoort tot de bisfosfonaten. Bisfosfonaten remmen de botafbraak en versterken de botten.

Artsen schrijven het voor bij botontkalking en bij te veel calcium in het bloed door kanker.

Handelsinformatie

Ibandroninezuur is sinds 1997 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknamen Bondronat en Bonviva en als het merkloze Ibandroninezuur in tabletten en als injecties.

Hoe moet ik Ibandroninezuur (als Na-Zout-1-Water) gebruiken?

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

• Injectie. Dit medicijn wordt toegediend door een arts of verpleegkundige.
• Tablet. Neem de tablet in met een vol glas water, terwijl u rechtop staat of zit. Slik de tablet zonder kauwen door. Blijf na inname nog 1 uur rechtop zitten, staan of lopen. Zo voorkomt u dat de tablet aan de wand van de slokdarm blijft kleven en daardoor de slokdarm irriteert. Ga in elk geval nooit liggen als u net een tablet heeft ingenomen, maar blijf 1 uur na inname rechtop.

Wanneer?

• Neem de tablet 's ochtends in, direct na het opstaan, voor het ontbijt. Gebruikt u ibandroninezuur 50 mg elke dag (Bondronat), dan kunt u na een half uur ontbijten. Gebruikt u ibandroninezuur 150 mg elke maand (Bonviva of merkloos Ibandroninezuur), dan kunt u na 1 uur ontbijten.
  De tablet werkt niet als u hem samen met eten of drinken inneemt. Het wordt in combinatie met voedsel zeer slecht opgenomen. Op een volkomen lege maag komt er binnen 1 uur na inname voldoende van in uw bloed. Een volkomen lege maag heeft u als u 6 uur niet gegeten heeft.
• Dit medicijn kan elke dag, elke week of elke maand worden gebruikt. Dit hangt af van waarvoor u het gebruikt en welke sterkte uw arts voorschrijft.
  Als u dit medicijn eens per maand gebruikt, doe dat dan elke maand op dezelfde datum en noteer deze in uw agenda. Gebruikt u dit medicijn eens per week, doe dat dan op een vaste dag in de week.
  Als u een vast tijdstip kiest, heeft u minder kans dat u de tablet vergeet in te nemen. Als u het elke dag slikt, kies dan een vast tijdstip. U heeft dan minder kans dat u de tablet vergeet in te nemen.

Hoelang?

Hoelang u het moet gebruiken hangt af van de reden waarvoor u het krijgt.

• Bij botontkalking. Uw arts zal elke 5 jaar bepalen of het nog zinvol is de behandeling voort te zetten. Ibandroninezuur wordt meestal niet langer dan 10 jaar gebruikt.
• Om de bijwerking van corticosteroïden tegen te gaan. U moet dit medicijn meestal net zolang als het corticosteroïd gebruiken. Maar een bisfosfonaat, zoals ibandroninezuur wordt meestal niet langer dan 10 jaar gebruikt.
• Bij bepaalde vormen van kanker. Het is nog niet duidelijk hoe lang behandeling met dit medicijn nodig is.

Op welke bijwerkingen moet ik letten?

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Zelden

• Maagdarmklachten, zoals buikpijn, opgezette buik, verstopping, diarree, winderigheid, misselijkheid of braken. Dit komt vooral voor aan het begin van de behandeling. Heeft u hier veel last van, raadpleeg dan uw arts.
• Griepachtige verschijnselen en koorts. Dit komt zeer zelden voor gedurende de eerste keer u dit medicijn gebruikt. Raadpleeg uw arts als het na een paar dagen niet overgaat of als de klachten zeer ernstig zijn.
• Pijn in botten, spieren en gewrichten. Heeft u hier veel last van, neem dan contact op met uw arts.
• Hoofdpijn, vermoeidheid en een gevoel van zwakte.
• Te weinig calcium (kalk) in het bloed. Dit kunt u merken aan braken, trillende handen, benauwdheid, hartkloppingen, spierkrampen en gevoelige handen, voeten, lippen en tong. Raadpleeg bij deze verschijnselen uw arts.

Zeer zelden

• Geïrriteerde slokdarm. Dit kunt u voorkomen door het medicijn in te nemen met een vol glas water (géén melk!), terwijl u rechtop staat of zit. Blijf hierna nog 1 uur rechtop. Zo voorkomt u dat de tablet aan de wand van de slokdarm blijft kleven. Krijgt u pijn achter het borstbeen, raadpleeg dan uw arts. Dit kan er op duiden dat uw slokdarm is aangetast. Als u een slikstoornis heeft of een aandoening aan de slokdarm, overleg dan met uw arts voor u dit medicijn gaat gebruiken.
• Duizeligheid. Heeft u hier veel last van, neem dan contact op met uw arts.
• Tintelend gevoel. Raadpleeg dan uw arts.
• Oogontsteking. Raadpleeg uw arts als u minder goed gaat zien, bij oogpijn of een rood oog.
• Smaakstoornis en droge mond. Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft.
• Aanhoudende pijn in de kaak door beschadiging van het kaakgewricht. Verzorg uw gebit goed en laat uw gebit regelmatig door uw tandarts controleren. De klachten kunnen ontstaan of verergeren na een tandheelkundige ingreep in de mond, zoals het trekken van tanden en kiezen. Overleg met uw arts als een tandheelkundige ingreep noodzakelijk lijkt tijdens de behandeling met ibandroninezuur.
• Oorpijn, oorontsteking of loopoor. Als u hier last van heeft raadpleeg dan uw arts. Het kan namelijk wijzen op een beschadiging van het botweefsel van het oor. De kans hierop neemt toe als u dit medicijn langdurig gebruikt.
• Pijn in uw liesstreek, dijbeen of heup. Als u hier last van heeft, raadpleeg dan uw arts. Het kan namelijk wijzen op een botbreuk van het dijbeen, meestal is dit geen volledige botbreuk, maar een scheurtje in het bot. De kans hierop neemt toe als u dit medicijn meerdere jaren gebruikt.
• Bloedarmoede, u merkt dat onder andere aan een extreme vermoeidheid, een bleke huid en slijmvliezen. Raadpleeg dan uw arts.
• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag, jeuk, galbulten en rode vlekken. Heeft u hier last van, neem dan contact op met uw arts. Een ernstige overgevoeligheid kan zich uiten in 'angio-oedeem': een zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden. Als het ontstaat, moet u onmiddellijk een arts opzoeken of naar de Eerste-Hulpdienst gaan. U mag dit soort middelen in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor ibrandoninezuur. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit middel of de andere soortgelijk middel niet opnieuw krijgt.
  In zeer zeldzame gevallen kan een ernstige huidaandoening ontstaan met blaarvorming. De blaren ontstaan met name op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen. Stop dan ook met het gebruik en raadpleeg uw arts. Geef door aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor ibrandoninezuur.

Zeer zelden bij toediening via injectie

• Pijn op de plaats van de injectie. Raadpleeg bij blijvende pijn uw arts.
• Ontsteking van het bloedvat waar u de injectie krijgt. Ook kunnen huidafwijkingen optreden op de plek van de injectie. Neem bij deze klachten contact op met uw arts.

Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Heeft Ibandroninezuur (als Na-Zout-1-Water) wisselwerkingen met andere medicijnen?

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Maagzuurbinders en andere medicijnen met calcium (kalk), magnesium of aluminium. Dit zijn Antagel, Rennies, Regla PH en vele andere medicijnen die zonder recept verkrijgbaar zijn. Deze medicijnen verminderen de opname van ibandroninezuur in het lichaam. Indien deze medicijnen echt nodig zijn: neem de maagzuurbinder ten minste 2 uur na ibandroninezuur in.
  Didanosine-drank (tegen hiv-infectie) bevat ook een maagzuurbinder. Neem ook hierbij de drank ten minste 2 uur na ibandroninezuur in.
• IJzerbevattende middelen mét vertraagde afgifte (te herkennen aan 'MGA' of 'retard'), zoals ferrosulfaat. IJzer vermindert de opname van ibandroninezuur in het lichaam. Dit effect houdt de hele dag aan.
  U mag op de dag dat u ibandroninezuur inneemt geen ijzerbevattend medicijn met vertraagde afgifte gebruiken.
  Gebruikt u ibandroninezuur eens in de maand? Overleg dan met uw arts of u op die dag het ijzerbevattende medicijn met vertraagde afgifte kunt overslaan.
  Gebruikt u ibandroninezuur dagelijks? Overleg dan met uw arts of een ijzerbevattend medicijn zónder vertraagde afgifte voor u mogelijk is.
  Een ijzerbevattend medicijn zónder vertraagde afgifte, zoals ferrofumaraat en ferrogluconaat kunt u veilig gebruiken. Neem hierbij het medicijn met ijzer ten minste 2 uur na ibandroninezuur.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Als ik Ibandroninezuur (als Na-Zout-1-Water) gebruik, mag ik dan...

autorijden?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

alcohol drinken?
Alcohol irriteert de maag. Het kan de bijwerkingen op maag en slokdarm versterken. U kunt daardoor eerder last krijgen van uw maag. Probeer het drinken van alcohol eerst met mate. U kunt dan zelf inschatten of u hier veel last van krijgt.

alles eten?
Voedingsmiddelen met calcium (kalk) of ijzer belemmeren de opname van ibandroninezuur in het lichaam. Omdat in veel voedingsmiddelen calcium of ijzer zit, mag u vanaf 6 uur vóór inname van de tablet niets eten of drinken.

• Bij de tablet van 50 mg elke dag (Bondronat) mag u tot een half uur na inname niets eten of drinken.
• Bij de tablet van 150 mg (Bonviva of merkloos Ibandroninezuur) mag u tot 1 uur na inname niets eten of drinken.

Als u in deze periode dorst heeft, kunt u het beste gewoon kraanwater drinken. Calcium zit namelijk niet alleen in melk, maar ook in mineraalwater en vruchtensap.

Het is echter heel belangrijk op de andere tijden van de dag juist wel veel kalkrijke voedingsmiddelen, zoals melk, te gebruiken.

Wat moet ik doen als ik een dosis vergeten ben?

• Gebruikt u de tablet 1 keer per dag en heeft u al ontbeten? Sla de vergeten dosis dan over. Heeft u nog niet gegeten, neem de dosis dan alsnog en eet het eerstvolgende uur niets.
• Gebruikt u de tablet 1 keer in de week? Neem de vergeten tablet de volgende ochtend in. Neem de volgende tablet weer op de normale dag in de week erna waarop u altijd de tablet neemt. Neem nooit een dubbele dosis op dezelfde dag.
• Gebruikt u de tablet 1 keer in de maand? Als het nog langer dan 7 dagen duurt voordat u de volgende dosis moet nemen: neem de vergeten tablet de volgende ochtend in. Neem de volgende tablet weer op de normale dag in de maand erna waarop u altijd de tablet neemt. Duurt het nog korter dan 7 dagen, sla de dosis dan over. Neem nooit 2 tabletten in dezelfde week.

Kan ik zomaar stoppen met Ibandroninezuur (als Na-Zout-1-Water)?

U kunt op elk moment in één keer met het gebruik van dit medicijn stoppen. Als u stopt, neemt de kans op botbreuken en de botpijn echter toe. Stop daarom alleen op advies van uw arts.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. De officieel geregistreerde gegevens van dit medicijn bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen vindt u op: www.cbg-meb.nl . Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.