Introductie Provera

Medroxyprogesteron is een vrouwelijk geslachtshormoon, namelijk een progestageenhormoon. Dit heeft ongeveer een zelfde werking als het natuurlijke progesteron.

Artsen schrijven dit medicijn in hoge dosis voor bij kanker, zoals baarmoederslijmvlies-kanker die niet kan worden geopereerd, en uitgezaaide borstkanker.

Handelsinformatie

Medroxyprogesteron is sinds 1958 internationaal op de markt. Het is in tabletten en injectie op recept verkrijgbaar onder de merknamen Provera en Depo-Provera en als het merkloze Medroxyprogesteron.

Medroxyprogesteron is ook op recept verkrijgbaar als injectie onder de merknamen Depo-Provera, Sayana en Megestron. Deze worden gebruikt als prikpil, zie hiervoor de tekst medroxyprogesteron prikpil.

Verder is het ook op recept verkrijgbaar in tabletten met lage sterkte onder de merknaam Provera. Deze lage sterkte wordt toegepast bij onder andere menstruatiestoornissen, abnormaal vaginaal bloedverlies en overgangsklachten. Zie hiervoor de tekst medroxyprogesteron bij gynaecologische klachten.

Deze tekst gaat alleen over de tabletten en injecties bij kanker.

Hoe moet ik Provera gebruiken?

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?

• Tabletten: neem de voorgeschreven dosis in met een half glas water.
• Injectie: de arts of verpleegkundige geeft u de injectie in de bilspier of eventueel in de bovenarm.

Wanneer?

Tabletten
Neem dit medicijn in tijdens het eten of met wat voedsel. Het wordt dan beter opgenomen in het lichaam. Bovendien heeft u dan minder kans op misselijkheid.

Injectie
Baarmoederkanker: meestal krijgt u de injectie in het begin 1x per week. Als het medicijn aanslaat kan de dosering teruggebracht worden tot 1x per maand.

Borstkanker: meestal krijgt u de injectie in het begin 1x per dag. Na 28 dagen kan de dosering worden teruggebracht tot 2x per week.

Hoe lang?
Meestal gebruikt u dit medicijn zo lang u een positief effect ervan merkt. U begint het effect te merken na 8 tot 10 weken. Als het bij u werkt kunt u het maanden tot jaren lang gebruiken.

Op welke bijwerkingen moet ik letten?

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Soms

• Bij herhaalde injectie in de bilspier: pijn op de injectieplaats of een abces. Dit is een holte gevuld met pus in de bilspier. Vraag dan aan uw arts of u kunt overstappen naar de tabletten.
• Vasthouden van vocht (dikke enkels en voeten). U merkt dit ook aan een toename van uw lichaamsgewicht. Ook kunt u last krijgen van hartkloppingen en vermoeidheid of u kunt last krijgen van een dik gezicht ('vollemaansgezicht'). Mensen die hartfalen of hoge bloeddruk hebben kunnen hier meer last van krijgen. Neem in deze gevallen contact op met uw arts.
• Hoofdpijn en migraine. Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.
• Wegblijven van de menstruatie. Soms komt de menstruatie niet meteen terug als u met dit medicijn bent gestopt.
• Onregelmatig bloedverlies. Raadpleeg uw arts als u hier last van blijft houden.

Zelden

• Veranderde eetlust, toename of verlies van lichaamsgewicht.
• Stemmingsveranderingen, zoals overdreven opgewektheid maar ook sneller geïrriteerd zijn, nervositeit of depressie. Heeft u veel last van stemmingsveranderingen, vraag dan uw arts om advies.
• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid of verstopping. Bij misselijkheid helpt het dit medicijn met voedsel in te nemen. Bovendien wordt dit medicijn dan beter opgenomen in het lichaam.
• Bij gebruik van de injectie: botontkalking. Na stoppen van het gebruik kan de botontkalking weer verminderen bij vrouwen die nog niet in de overgang zijn. Vrouwen met osteoporose kunnen dit medicijn beter niet gebruiken.
• Pijnlijke of gespannen borsten.
• Duizeligheid of vermoeidheid. Zelden slapeloosheid of juist slaperigheid, verwardheid, en een verminderd concentratievermogen.
• Huidafwijkingen, zoals acne, jeuk, bruine vlekken op de huid of huidirritatie onder invloed van zonlicht, vette huid en vet haar, overmatige haargroei of juist haaruitval. Raadpleeg uw arts, als u hier last van heeft.

Zeer zelden

• Trillende handen, zweten en nachtelijke beenkrampen
• Wazig zien en vertroebeling van de ooglens (staar, cataract). Raadpleeg uw arts, als u minder goed ziet.
• Leveraandoeningen. Een leveraandoening merkt u aan een gevoelige, opgezwollen buik of een gele verkleuring van het oogwit of van de huid. Waarschuw dan een arts.
• Als u een verhoogd cholesterol heeft: de hoeveelheid cholesterol of andere vetten in het bloed kan stijgen. Overleg hierover met uw arts.
• Als u acute porfyrie heeft, een stofwisselingsziekte waarbij men aanvallen krijgt van buikpijn, braken, koorts en hartkloppingen: dit medicijn kan een aanval uitlokken. Geef aan de apotheker door dat u acute porfyrie heeft. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of andere uitlokkende medicijnen niet krijgt.
• Meer of minder zin in vrijen, droge vagina en pijn bij het vrijen. Progestageenhormonen kunnen invloed hebben op uw zin in seks. Overleg met uw arts als u hier problemen mee heeft.
• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag en galbulten. In zeldzame gevallen kunt u last krijgen van een ernstige overgevoeligheid met zwellingen in het gezicht, de tong en keel, benauwdheid of flauwvallen. Waarschuw dan direct een arts of ga naar de Eerste Hulpdienst. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor dit medicijn. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.
• Trombose, waarbij een bloedstolseltje een bloedvat kan afsluiten. Dit gebeurt meestal in een been, soms komt het bloedstolsel in de longen terecht. U kunt trombose herkennen aan een dikke, harde, rode en pijnlijke plek op het been, soms aan pijn in de kuit en een zwaar gevoel in het been, zelden aan plotseling optredende kortademigheid, soms met pijn of het ophoesten van bloed. Waarschuw in deze gevallen onmiddellijk een arts, of ga meteen naar de Eerste-Hulpdienst.

Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van een van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Heeft Provera wisselwerkingen met andere medicijnen?

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

Het medicijn waarmee de belangrijkste wisselwerking optreedt is het volgende.

• Ritonavir, een medicijn bij hiv-infectie. De hoeveelheid medroxyprogesteron in het bloed kan stijgen. Hierdoor zijn de werking en de bijwerkingen sterker. Raadpleeg uw arts als u deze combinatie voorgeschreven heeft gekregen.

Twijfelt u eraan of de bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Als ik Provera gebruik, mag ik dan...

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wat moet ik doen als ik een dosis vergeten ben?

Het is belangrijk dat u dit medicijn consequent gebruikt:

Tabletten: mocht u toch een dosis vergeten zijn:

• Als u dit medicijn 1 keer per dag gebruikt: ontdekt u het dezelfde dag, dan kunt u de dosis nog inhalen dezelfde dag inhalen. Ontdekt u het de volgende dag? Sla de dosis dan over.
• Als u dit medicijn 2 keer per dag slikt: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit medicijn 3 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 2 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 2 uur? Sla de vergeten dosis dan over.

Injecties: neem contact op met uw arts op verpleegkundige zodra u weet dat u de afspraak hebt gemist of niet in staat bent de afspraak te halen.

Kan ik zomaar stoppen met Provera?

U kunt met dit medicijn stoppen wanneer u wilt. Overleg dit wel met uw arts. Als u stopt, kunnen de klachten weer toenemen.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. De officieel geregistreerde gegevens van dit medicijn bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen vindt u op: www.cbg-meb.nl . Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.