Introductie Gabapentine

Gabapentine beïnvloedt de informatieoverdracht via zenuwen in de hersenen.

Artsen schrijven het voor bij epilepsie en bij zenuwpijn. Het wordt soms gebruikt bij het complex regionaal pijnsyndroom (CPRS, ook wel posttraumatische dystrofie geheten), hik, spierkrampen en bij de behandeling van borstkanker om opvliegers tegen te gaan.

Handelsinformatie

Gabapentine is sinds 1999 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Neurontin en als het merkloze Gabapentine in capsules en tabletten.

Hoe moet ik Gabapentine gebruiken?

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?
De capsules en tabletten heel doorslikken, niet kauwen of fijnmaken.

Wanneer?
U mag dit medicijn innemen op elk moment van de dag. Het beste kunt u vaste tijdstippen kiezen, dan vergeet u minder snel een dosis. Als u het één keer per dag gebruikt: bij voorkeur 's avonds. Dan heeft u minder last van de sufheid en slaperigheid. Als u het twee keer gebruikt: 's ochtends en 's avonds. Als u het drie keer per dag gebruikt: 's ochtends, 's middags en 's avonds.

Hoe lang?

Epilepsie
U zult dit medicijn waarschijnlijk langdurig moeten gebruiken. Na enkele weken tot maanden zal uw arts met u bekijken of het voldoende werkzaam is. Het kan zijn dat de arts de dosering tussentijds aanpast. Verander in elk geval nooit zelf de dosering.

Zenuwpijn

• Het is belangrijk uw pijn al voorafgaand aan de behandeling te registreren, bijvoorbeeld door telkens 's avonds aan te geven hoe erg de pijn die dag geweest is en in hoeverre de pijn u heeft belemmerd in uw dagelijkse activiteiten.
• Vindt u na enkele weken dat het medicijn niet voldoende werkt, aarzel dan niet dit met de arts te bespreken. Deze kan mogelijk de behandeling aanpassen door een andere dosering of een ander medicijn voor te schrijven.
• Ook kan uw arts u voorstellen om na enkele maanden het gebruik te stoppen. Zo is te bepalen of het medicijn nog altijd effect heeft. Registreer voorafgaand en tijdens deze periode weer de pijn en de mate waarin de pijn uw dagelijks leven belemmert.

Complex regionaal pijnsyndroom (Posttraumatische dystrofie)
De duur van de behandeling kan variëren. Meestal begint u met een behandeling van 8 weken. Daarna zal worden bepaald of de behandeling moet worden voortgezet. Als u in deze 8 weken geen vermindering van de pijn ervaart, heeft het geen zin gabapentine te blijven gebruiken.

Voortdurende hik, opvliegers bij borstkanker, spierkrampen
De duur van de behandeling kan variëren. Overleg hierover met uw arts.

Op welke bijwerkingen moet ik letten?

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Soms

• Slaperigheid, sufheid en vermoeidheid. Ook kan juist slapeloosheid optreden. Dit verdwijnt meestal na enkele dagen tot weken, als u gewend bent aan dit medicijn.
• Bewegingsstoornissen, zoals een onzekere gang bij het lopen, evenwichtsproblemen, neiging tot vallen. Zelden spastische bewegingen.
• Duizeligheid. Zelden draaierig gevoel.
• Keelpijn, loopneus of verstopte neus, hoesten. Zelden kortademigheid, middenoorontsteking, Dit komt door een grotere kans op een virus-infectie. Neem contact op met uw arts als u keelpijn en koorts heeft.

Zelden

• Trillende handen, doof of tintelend gevoel in armen of benen.
• Hoofdpijn, zwak of slap gevoel.
• Wazig zien, dubbelzien of andere oogproblemen. Zeer zelden afname van de grootte van het gezichtsveld. Deze bijwerking kan na 9 maanden ontstaan en verdwijnt na stoppen van het gebruik geleidelijk weer vanzelf.
• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken, buikpijn, winderigheid, diarree of verstopping. Misselijkheid kunt u proberen te voorkomen door het medicijn met wat voedsel in te nemen.
• Gebrek aan eetlust, zeer zelden juist toename van de eetlust. Hierdoor ontstaan veranderingen in het gewicht.
• Droge mond, zeer zelden tandvleesontsteking en pijn in de mond. Door de droge mond kunnen sneller gaatjes in uw gebit en ontstekingen van het slijmvlies van de mondholte ontstaan. Poets of flos daarom extra goed als u merkt dat u last heeft van een droge mond. Laat eventueel de tandarts vaker uw gebit controleren.
• Psychische klachten, zoals prikkelbaarheid, problemen met geheugen en concentratie, taalproblemen, moeilijk praten, agressie, opwinding, nervositeit, verwardheid of depressieve gevoelens. Zeer zelden hallucinaties, waandenkbeelden, ernstige verwardheid of zelfmoordgedachten. Neem contact op met uw arts als u dit merkt.
  Mensen met schizofrenie, waandenkbeelden, hallucinaties of ernstige verwardheid (psychosen) kunnen meer klachten krijgen. Overleg met uw psychiater voor u dit medicijn gaat gebruiken.
• Huiduitslag, jeuk, acne (vettige huid met puistjes), zeer zelden haaruitval. Huiduitslag kan ook wijzen op overgevoeligheid (zie onder Zeer zelden: Overgevoeligheid).
• Vasthouden van vocht, zwelling in het gezicht, verhoogde bloeddruk, blozen. Zeer zelden wijst zwelling in het gezicht op overgevoeligheid (zie onder Zeer zelden: Overgevoeligheid).
• Blaasontsteking. Dit merkt u aan pijn bij het plassen en vaak kleine beetjes moeten plassen. Zeer zelden moeite met de plas ophouden (incontinentie).
• Spierpijn, gewrichtspijn, rugpijn en spiertrekkingen. Zeer zelden stijve spieren. Meestal is dit onschuldig, maar zeer zelden kan dit wijzen op een ernstige bijwerking op de spieren. De verschijnselen van deze ernstige bijwerking zijn spierpijn, spierzwakte, algemeen ziek voelen, koorts, misselijkheid en braken. De spierpijn zit meestal in de kuiten of onderrug, maar ook het gehele lichaam kan zeer doen. Overleg met uw arts als u onverklaarbare spierpijn heeft. Als deze spierpijn door het medicijn komt, kan de arts eventueel de dosering verlagen of een ander medicijn voorschrijven. Als u last krijgt van ernstige verschijnselen, moet u zo snel mogelijk uw arts raadplegen.
  Als u last heeft van myasthenia gravis (een spierziekte), kan deze verergeren. Overleg ook dan met uw arts.
• Erectieproblemen, zeer zelden borstvorming (bij mannen) en melkafscheiding.

Zeer zelden

• Ontsteking van de lever of alvleesklier, bloedafwijkingen. Bij plotselinge hevige pijn in bovenbuik, geelzucht,onverklaarbare blauwe plekken en infecties moet u een arts waarschuwen.
• Plotselinge verminderde nierwerking. Als u ineens minder gaat plassen, donkere urine plast of pijn in de zij of rug krijgt, moet u uw arts waarschuwen.
• Oorsuizen.
• Seksuele stoornissen, zoals minder zin in vrijen en het moeilijker krijgen van een orgasme. Neem contact op met uw arts als u hier last van heeft.
• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten of jeuk. Raadpleeg dan uw arts. Een ernstige overgevoeligheid kan zich ook uiten in zwellingen van het gezicht, mond en keel en ernstige benauwdheid (angio-oedeem) of shock. In zeer zeldzame gevallen kan een ernstige huidaandoening ontstaan met blaarvorming. De blaren ontstaan met name op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen. Ook kan een ernstige overgevoeligheidsreactie optreden met koorts, gezwollen lymfeklieren en huiduitslag. In deze gevallen moet u onmiddellijk een arts opzoeken of naar de Eerste-Hulpdienst gaan.
  Als u overgevoelig bent voor dit medicijn mag u het in de toekomst niet meer gebruiken. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor gabapentine. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het medicijn niet opnieuw krijgt.

Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Heeft Gabapentine wisselwerkingen met andere medicijnen?

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn andere medicijnen die het reactievermogen verminderen. Bij deze medicijnen is vaak op de verpakking een gele waarschuwingssticker geplakt. De effecten op bijvoorbeeld de rijvaardigheid versterken elkaar. Rijd zeker geen auto als u 2 of meer van dergelijke medicijnen gebruikt.

Twijfelt u eraan of bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Als ik Gabapentine gebruik, mag ik dan...

autorijden?
Let op: als u epilepsie heeft, mag u vaak niet autorijden. Of u mag autorijden, hangt af van bepaalde keuringseisen. Overleg hierover met uw arts. Ook is er een brochure 'Epilepsie en rijgeschiktheid' van het Epilepsiefonds. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR.

Heeft uw arts bepaald dat u met uw aandoening mag autorijden? Doe dat dan alleen als u geen last meer heeft van de bijwerkingen van gabapentine, zoals slaperigheid, vermoeidheid, duizeligheid, verwardheid, verminderde coördinatie en dubbelzien. Door deze bijwerkingen kan het gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen als u dit medicijn gebruikt. U mag daarom in elk geval de eerste week dat u dit medicijn gebruikt niet autorijden. Rijd ook geen auto zolang de dosering nog omhoog gaat. Pas nadat u gedurende 1 week dezelfde dosering gebruikt heeft, mag u weer autorijden. Maar doe dat alleen als uw arts daarvoor toestemming heeft gegeven én als u geen last meer heeft van de bijwerkingen.

Voor meer algemene informatie kunt u het thema 'Medicijnen in het verkeer' lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.

alcohol drinken?
Alcohol versterkt het versuffende effect van dit medicijn. Ook als u niets van deze bijwerking heeft gemerkt, kunt u door het gebruik van alcohol wel suf worden en kan uw coördinatie- en beoordelingsvermogen afnemen.

alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Mag ik Gabapentine gebruiken als ik zwanger ben of borstvoeding geef?

Zwangerschap
Bespreek met uw arts uw kinderwens, voordat u zwanger bent. Als u al zwanger bent, moet u direct contact opnemen met uw arts. Bij gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is er namelijk een grotere kans op aangeboren afwijkingen bij de baby. Maar een epilepsieaanval kan ook schadelijk voor de baby zijn. Overleg daarom met uw arts over de voor- en nadelen.

Goede controle tijdens de zwangerschap is belangrijk. Soms is het nodig de hoeveelheid van het medicijn in het bloed te meten en de dosering aan te passen.

Gebruik in elk geval foliumzuur vanaf een maand voor het moment dat u zwanger wilt worden tot twee maanden nadat u zwanger bent geworden. U vermindert hiermee de kans op aangeboren afwijkingen.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. Dit medicijn komt in kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht. Het is niet bekend of dit schadelijk is voor de baby. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Als u dit medicijn toch moet gebruiken en u wilt borstvoeding blijven geven, is het belangrijk de baby goed te controleren op niet goed willen drinken, overgeven, sufheid en prikkelbaarheid.

Gebruikt u een combinatie van epilepsiemiddelen? Geef dan geen borstvoeding. Het blijkt dat combinaties van epilepsiemiddelen meer risico's geven op bijwerkingen bij de zuigeling zoals niet goed willen drinken, overgeven, sufheid en prikkelbaarheid.

Wat moet ik doen als ik een dosis vergeten ben?

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn, neem de vergeten dosis dan zo snel mogelijk in. Neem echter nooit een dubbele dosis. U kunt eventueel de volgende dosis verschuiven. Vraag advies aan uw arts.

Kan ik zomaar stoppen met Gabapentine?

U kunt niet zomaar stoppen. Overleg altijd met uw arts als u wilt stoppen. De dosering moet namelijk langzaam worden afgebouwd, om anders ernstige epileptische aanvallen kunnen ontstaan. Ook kunnen na het stoppen onthoudingsverschijnselen zoals angst, slapeloosheid, misselijkheid en zweten optreden.

Ook als u een ander epilepsiemedicijn gaat gebruiken, mag u niet in één keer met dit medicijn stoppen. Eerst zult u het tweede medicijn ernaast gebruiken in geleidelijk oplopende dosering. Als dit allemaal goed gaat, kunt u in overleg met de arts het eerste medicijn geleidelijk afbouwen.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. De officieel geregistreerde gegevens van dit medicijn bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen vindt u op: www.cbg-meb.nl . Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.

Pagina opgevraagd 30-3-2023

Laatste herziening: 01-12-2016

GPK: 106887 (12)