Wat is hepatitis A?
Hepatitis A is een ontsteking van de lever die wordt veroorzaakt door besmetting met het hepatitis A virus. Vroeger kwam hepatitis A overal in de wereld voor. Aangezien in de westerse wereld de hygiënische omstandigheden sterk verbeterd zijn, is hepatitis A in dit deel van de wereld voornamelijk een sporadische en soms epidemische ziekte geworden, terwijl het veel voorkomt in ontwikkelingslanden, met slechte sanitaire voorzieningen en matige hygiëne. Het hepatitis A virus komt het lichaam binnen via de mond, vermenigvuldigt zich in de lever en verspreidt zich via de ontlasting. Zo’n 2 weken na besmetting met het hepatitis A virus kunnen zich algemene ziekteverschijnselen voordoen als koorts, moeheid, misselijkheid, pijn in de bovenbuik en gebrek aan eetlust. Soms krijgt de urine de kleur van sterke thee, is de ontlasting stopverfkleurig en worden de huid en het oogwit geelkleurig.
Hoe ernstig de ziekteverschijnselen na hepatitis A besmetting kunnen zijn, is afhankelijk van de leeftijd. Bij oudere kinderen en volwassenen krijgt maar liefst 75% last van ziekteverschijnselen na besmetting met hepatitis A. de ziekte duurt gemiddeld 28 dagen maar houdt volwassenen vaak wekenlang in bed. De herstelperiode kan zelfs maanden duren. Bij ouderen kan de ziekte in zeldzame gevallen soms veel ernstiger verlopen waarbij de lever blijvend wordt aangetast. Hepatitis A kan echter ook zonder verschijnselen gepaard gaan. In dergelijke gevallen heeft u –zonder dat u het weet- het virus in uw lichaam en kunt u anderen besmetten. Zo voelen de meeste kinderen van 5 jaar zich niet ziek, terwijl ze dan het virus kunnen overdragen aan volwassenen die wel ziek worden van de infectie. De ziekte gaat na verloop van tijd vanzelf weer over.
Hoe kunt u hepatitis A oplopen?
De kans op besmetting neemt toe naarmate de hygiënische omstandigheden slechter zijn. Denk daarbij vooral aan onveilig drinkwater, onhygiënisch bereid voedsel en slechte sanitaire voorzieningen.
Waar kunt u hepatitis A oplopen?
Hepatitis A kunt u wereldwijd tegenkomen, maar vooral in landen met minder goede hygiënische omstandigheden. Ook dichter bij huis, zoals in het Middellandse Zeegebieden en Oost-Europa, komt al hepatitis A voor. Het zijn echter vooral (sub)tropische bestemmingen zoals Afrika, Zuidoost-Azië, Midden- en Zuid-Amerika waar hepatitis A het meest algemeen is (inheemse gebieden). Hepatitis A vaccinatie wordt aanbevolen voor vrijwel alle landen, behalve West-Europa, Noord-Amerika, Nieuw-Zeeland en Australië. De aanbeveling geldt dus ook voor Turkije en Oost-Europa.
Het belang van goede hygiëne
Om hepatitis A te voorkómen zijn voedings- en lichaamshygiëne van groot belang. Hieronder volgen een aantal praktische tips:
- Drink voorgekookt (of op andere wijze voorbehandeld) water. Gebruik uitsluitend water en andere dranken uit originele verzegelde verpakkingen.
- Eet alleen voedsel dat voldoende, dus door en door, verhit is geweest. Rauw vlees en oester zijn uit den boze, schaal en schelpdieren als mosselen, garnalen en dergelijke zijn verdacht.
- Eet geen fruit dat u niet zelf hebt geschild.
- Eet geen voedsel dat gespoeld is met ongekookt water, zoals rauwe groenten en salades.
- Eet geen producten die bereid zijn met ongekookt water. Verdacht zijn ondermeer consumptie-ijs en ijsblokjes.
- Was handen na toiletgebruik, verschonen van luiers en vóór het eten of voedselbereiding. Handen wassen bij kinderen is extra belangrijk.
Een langdurende bescherming tegen hepatitis A
Ondanks alle voorzorgsmaatregelen en goede voornemens blijft besmetting met hepatitis A een reëel probleem. Vaccinatie is de belangrijkste maatregel om hepatitis A te voorkomen. Hierbij wordt een hepatitis A vaccin toegediend en maakt uw lichaam zelf actief beschermende antistoffen aan tegen het virus. Het voordeel van toediening van een hepatitis A vaccin is dat jarenlange bescherming wordt bereikt. De complete vaccinatie bestaat uit een eerste injectie voor vertrek, deze geeft minimaal 3 jaar bescherming. De tweede injectie, de zogenaamde booster, wordt bij voorkeur 6-12 maanden na de eerste vaccinatie gegeven. De booster zorgt voor langdurige bescherming (minimaal 25 jaar) tegen hepatitis A. de vaccinatie wordt goed verdragen en geeft zelden bijwerkingen.
Meer informatie of vragen?
Heeft u nog vragen of wilt u meer informatie over bescherming tegen hepatitis A of andere reizigersziekten, dan kunt u contact opnemen met zorgverlenende instanties als de GGD, travelclinic, bedrijfs- of huisarts en apotheker.
