Introductie Rifadin

Rifampicine werkt tegen bacteriële infecties.

Artsen schrijven het voor bij infecties met bacteriën, zoals tuberculose (TBC), lepra, hersenvliesontsteking (meningitis), en soms bij luchtweginfecties bij cystische fibrose.

Handelsinformatie

Rifampicine is sinds 1965 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Rifadin en als het merkloze Rifampicine. Het is te verkrijgen in capsules, tabletten, drank en infuus.

Rifampicine is ook verkrijgbaar in combinatie met een andere werkzame stof onder de merknaam Rifinah.

Hoe moet ik Rifadin gebruiken?

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

• Capsules en tabletten: neem de dosis in met water.
• Drank: schud de fles goed om en meet de dosis nauwkeurig af met de bijgeleverde maatbeker of maatpipet.

Wanneer?
Gebruik het medicijn het liefst een half uur voor of ten minste twee uur na het eten. Het wordt dan het beste opgenomen in het lichaam. Als u echter maagklachten krijgt, kunt u het beter na het eten innemen.

Hoe lang?
Afhankelijk van de aandoening kan de kuur 2 dagen tot 6 maanden of langer bedragen. Ook al heeft u geen last van infectieverschijnselen, maak toch de kuur af zoals uw arts het heeft voorgeschreven. Anders heeft u kans dat nog niet alle bacteriën zijn verdwenen.

Op welke bijwerkingen moet ik letten?

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Zelden

• Maagdarmklachten, zoals maagpijn, misselijkheid, buikpijn, diarree, braken. Bij maagklachten kunt u het medicijn het best bij de maaltijd innemen. Deze klachten treden vooral aan het begin van de behandeling op.
• Bruine of oranjerode verkleuring van urine, ontlasting, zweet, traanvocht en speeksel. Dit is onschuldig. Let op: contactlenzen kunnen ook verkleuren. Zeker bij zachte contactlenzen is de verkleuring blijvend en niet meer te verwijderen. Ook kleding kan blijvend verkleuren.
• Jeuk met of zonder huiduitslag, galbulten. Meestal is dit onschuldig en gaat het vanzelf weer over.
• Sufheid, duizeligheid, vermoeidheid, hoofdpijn. Blijft u hier last van houden, raadpleeg dan uw arts.

Zeer zelden

• Griepachtige verschijnselen zoals koorts of gewrichtspijn. De kans hierop is groter als u het gebruik hervat na een tijd gestopt te zijn. Zeer zelden gaat dit gepaard met keelpijn, blaren in de mond, blauwe plekken op de huid, kortademigheid, ernstige vermoeidheid en vocht vasthouden. Deze ernstige verschijnselen kunnen ook optreden zonder voorafgaande griepachtige verschijnselen. Raadpleeg bij deze verschijnselen direct uw arts.
• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U kunt dit merken aan ernstige huiduitslag met koorts en blaren. Zeer zelden ontstaan kortademigheid, nierafwijkingen en flauwvallen. Waarschuw bij een of meer van deze verschijnselen direct een arts. U mag dit medicijn niet meer gebruiken. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor rifampicine. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.
• Leverafwijkingen, zoals leverontsteking en geelzucht. Raadpleeg uw arts bij een gele verkleuring van de huid, tandvlees of oogwit.

Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Heeft Rifadin wisselwerkingen met andere medicijnen?

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

Rifampicine vermindert de werking van de volgende medicijnen. Overleg met uw arts voordat u een van deze medicijnen gaat gebruiken. Uw arts zal u eventueel een ander medicijn voorschrijven of de hoeveelheid van dit medicijn extra controleren.

• Anticonceptiepil. Rifampicine vermindert de betrouwbaarheid van de pil. Hierdoor stijgt de kans op een zwangerschap. Mogelijk vervangt uw arts rifampicine voor een ander medicijn. Of misschien krijgt u een ander anticonceptiemiddel, zoals een spiraaltje of de prikpil. Als dit niet mogelijk is, kunt u condooms gebruiken. Als u stopt met rifampicine is het effect op de hormonen nog 4 weken aanwezig. Gebruik daarom condooms tijdens en tot en met 4 weken na het stoppen van rifampicine.
  Let op: ook de minipil met desogestrel of lynestrenol en het implantatiestaafje worden door rifampicine minder betrouwbaar. Dit geldt ook voor de vaginale ring en de anticonceptiepleister.
  Ook de betrouwbaarheid van de morning-afterpil met levonorgestrel of ulipristal kan verminderd zijn. Dit geldt ook als u rifampicine in de afgelopen 4 weken heeft gebruikt. Overleg hierover met uw arts.
• Ulipristal gebruikt bij vleesbomen in de baarmoeder. Overleg hierover met uw arts.
• De maagzuurremmers esomeprazol en omeprazol. Mogelijk verhoogt uw arts de dosering van esomeprazol of omeprazol.
• Doxycycline, een antibioticum.
• De bloedverdunnende medicijnen acenocoumarol en fenprocoumon.
• De slaap- en rustgevende medicijnen alprazolam, busprion, midazolam, zolpidem en zopiclon.
• Bepaalde cholesterolverlagers, atorvastatine, fluvastatine en simvastatine.
• Corticosteroïden of bijnierschorshormonen die langer dan twee weken gebruikt moeten worden. De meest gebruikte zijn prednison, prednisolon en triamcinolon.
• De afweeronderdrukkende medicijnen ciclosporine, tacrolimus, temsirolimus, everolimus en sirolimus.
• Ebastine, een anti-allergiemedicijn.
• Mefloquine, een malariamiddel. Overleg met uw arts. Mogelijk krijgt u een ander medicijn.
• De antischimmelmiddelen itraconazol, fluconazol, ketoconazol en voriconazol. Ketoconazol kan op zijn beurt de werking van rifampicine ook verminderen.
• Bedaquiline, een medicijn tegen tuberculose.
• De medicijnen tegen hartritmestoornissen amiodaron, disopyramide en kinidine.
• De medicijnen tegen angina pectoris (hartkramp) celiprolol, ivabradine en verapamil.
• Medicijnen tegen tegen wanen en hallucinaties, sertindol, risperidon, haloperidol, broomperidol, clozapine, olanzapine, aripiprazol, quetiapine en lurasidon. Uw arts controleert de hoeveelheid van deze middelen in het bloed. Uw arts verhoogt mogelijk de dosering.
• Mirtazapine, een medicijn tegen depressie. Uw arts kan de dosering van mirtazapine verhogen.
• Amitriptyline en nortriptyline, medicijnen tegen depressie. Uw arts zal daarom de werkzaamheid controleren. Mogelijk verhoogt uw arts de dosering van amitriptyline of nortriptyline.
• Bepaalde middelen tegen epilepsie, namelijk carbamazepine, fenytoïne, lamotrigine, perampanel en valproïnezuur.
• Theofylline, een luchtwegverwijder. Hierdoor kunnen de klachten van benauwdheid toenemen.
• De pijnstillers fentanyl en methadon. De pijnstillende werking wordt minder. U kunt hierdoor last krijgen van ontwenningsverschijnselen.
• Buiktyfusvaccin (capsule). Het buiktyfysvaccin dat u via de mond kunt innemen, mag u niet gebruiken. Het is wel mogelijk het vaccin via een injectie te krijgen. Neem hierover contact op met uw arts.
• Atovaquon, een medicijn gebruikt bij infecties met parasieten, zoals malaria.
• Sommige medicijnen gebruikt bij verschillende vormen van kanker. Vraag aan uw apotheker om welke antikankermiddelen dit gaat.
• Aprepitant en fosaprepitant, medicijnen tegen misselijkheid en braken bij chemotherapie.
• Fesoterodine, een medicijn tegen urine-incontinentie.
• Tolvaptan, een medicijn gebruikt bij nierziekte.
• Bosentan en macitentan, medicijnen gebruikt bij pulmonale arteriële hypertensie, een ernstige vorm van hoge bloeddruk in de longen.
• Topiramaat, een medicijn tegen epilepsie en boulimia nervosa. De hoeveelheid van topiramaat in het bloed kan afnemen door rifampicine. Overleg hierover met uw arts. Mogelijk zal uw arts de dosering van topiramaat aanpassen.
• Zonisamide, een middel tegen epilepsie. Rifampicine vermindert de werking van zonisamide, waardoor u meer kans heeft op een epileptische aanval. Uw arts zal daarom de werkzaamheid controleren en eventueel de dosering aanpassen.
• Tizanidine, een spierverslapper. Neem contact op met uw arts als u deze combinatie krijgt.
• De antistollingsmiddelen dabigatran, edoxaban en ticagrelor. Overleg hierover met uw arts. U krijgt mogelijk een ander middel.
• Medicijnen gebruikt bij cystische fibrose ivacaftor en lumacaftor. Rifampicine vermindert de werking van ivacaftor en lumacaftor. Na staken van rifampicine houdt dit effect nog een aantal weken aan. Overleg hierover met uw arts.
• Deferasirox, een medicijn gebruikt bij vergiftigingen met ijzer.
• Apremilast, een medicijn gebruikt bij psoriasis. Overleg hierover met uw arts. U krijgt mogelijk een ander middel. Of uw arts controleert de werkzaamheid en past zo nodig de dosering aan.
• Sommige medicijnen tegen hiv en hepatitis C. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

Overleg voor gebruik van bovenstaande middelen eerst met uw arts of apotheker. Zowel bij aanvang als bij stoppen van bovenstaande geneesmiddelen moet uw arts de dosering goed controleren. Begin en stop dus niet zelf het geneesmiddelgebruik, maar overleg altijd eerst met uw arts of apotheker.

Als ik Rifadin gebruik, mag ik dan...

autorijden?
Duizeligheid en sufheid komen een enkele keer voor bij dit middel. Neem dan geen deel aan het verkeer.

alcohol drinken?
Alcohol versterkt de bijwerkingen maagpijn, sufheid en leverafwijkingen. Als u last heeft van deze bijwerkingen kunt u beter geen alcohol gebruiken.

alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wat moet ik doen als ik een dosis vergeten ben?

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:

Neem de vergeten dosis alsnog zo snel mogelijk in. Neem eventueel de volgende dosis iets later dan u gewend bent. Is het echter bijna tijd voor de volgende dosis? Sla dan de vergeten dosis over en hervat uw normale schema.

Neem geen dubbele dosis. De vergeten dosis neemt u aan het eind van de kuur in. U verschuift dus het moment waarop u de kuur beëindigt. Maakt u wel de volledige kuur af!

Kan ik zomaar stoppen met Rifadin?

Maak de kuur af. Als u de kuur niet afmaakt, is de bacterie waarschijnlijk nog niet verdwenen en kunt u opnieuw geïnfecteerd raken.

Als u allergische reacties of ernstige bijwerkingen krijgt, moet u wel stoppen met de kuur. Neem in dat geval direct contact op met uw arts.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. De officieel geregistreerde gegevens van dit medicijn bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen vindt u op: www.cbg-meb.nl . Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.